W przypadku osób zarządzających IO może pojawić się pokusa, że przecież dotychczas nie było w IO wdrożonej polityki AML/CFT, a generalne koszty operacyjne działalności rosną, więc jeszcze chwilę możemy się wstrzymać z wdrożeniem czy aktualizacją AML/CFT.

Nic bardziej mylnego. Brak procedury AML/CFT lub nieaktualizowanie jej od lat może doprowadzić do kosztownych skutków. Powiedzenie chytry traci dwa razy może się więc wydać trafne, choć na gruncie AML/CFT powinniśmy mówić, że chytry traci do 10% zeszłorocznego obrotu.

Jakie kary administracyjne przewidziano w Ustawie AML/CFT?

Zacznijmy może od końca, czyli ile można stracić na braku polityki AML/CFT.

W Ustawie AML/CFT przewidziano szereg kar administracyjnych za naruszenie przepisów dot. AML/CFT. Najbardziej rozbudowane, a jakże, są regulacje dotyczące kar pieniężnych.

Bez prawidłowo wdrożonej polityki AML/CFT musisz liczyć się z:

1. Ostracyzmem:

• dane IO oraz zakres naruszeń Ustawy AML/CFT może zostać opublikowany na stronie internetowej BIP nawet na 5 lat
• Co GIIF podaje do wiadomości na stronie BIP?

Zależnie czy IO jest osobą fizyczną, czy prawną, udostępniane są np.: PESEL, imię i nazwisko, adres siedziby, NIP.

2. Utratą uprawnień:

• • IO może zostać zobowiązana do zaprzestania wykonywania określonych działań, a nawet utracić koncesję, wpis do rejestru działalności regulowanych lub stracić zezwolenie
  • Osoba fizyczna, która była odpowiedzialna za naruszenie może mieć orzeczony administracyjny zakaz pełnienia funkcji kierowniczej nawet na rok.

3. Wysoką karą pieniężną:

• ich wysokość zależy od rodzaju prowadzonej działalności
• podstawowe IO mogą liczyć się z dwukrotnością osiągniętej korzyści lub unikniętej straty wskutek złamania procedur AML, albo 1.000.000 € jeśli nie da się tego oszacować
• szczególne IO (np. banki, instytucje pożyczkowe, fundusze inwestycyjne, kantory walut) z uwagi na wysokie ryzyko działalności muszą uważać na dotkliwsze kary do 5.000.000€ albo 10% obrotu wykazanego w ostatnim sprawozdaniu finansowym

UWAGA: Jesteś osobą fizyczną prowadzącą np. działalność kantorową? Musisz liczyć się z karą pieniężną do 20.868.500 zł

Od czego zależy dobór i wysokość kary administracyjnej?

1. 1. Im szybciej tym lepiej – organ sprawdza jaki przepis Ustawy AML/CFT został naruszony i ile czasu trwało to naruszenie, a także ile w tym wszystkim jest winy IO.
      • Przykładowo naprawa wadliwej polityki AML/CFT nawet po latach może być korzystniejsza niż oczekiwanie na błąd organu i akumulowanie tym samym kary pieniężnej niczym kuli śnieżnej.
   2. Rachunek zysków i strat – organ bada, co IO osiągnęła (lub jakich strat uniknęła) dzięki braku wdrożenia poprawnej polityki AML/CFT, czy jakie straty poniosły w związku z tym osoby trzecie.
      • Przykładowo inaczej organy zapatrywać się mogą na kwestie naruszenia polityki AML/CFT przez wadliwe gromadzenie dokumentacji, a inaczej w przypadku banku obsługującego wielomilionowe transakcje powiązane z osobami „podwyższonego ryzyka”
   3. Przeszłość też się liczy – organ weryfikuje, jak dotychczas przebiegała współpraca IO z organami państwa zajmującymi się AML/CFT, a może IO miała już jakieś potknięcia na gruncie AML/CFT zakończone karą.
      • Przykładowo „recydywa” IO będzie traktowana z większą surowością niż przypadki incydentalnego, pierwszego naruszenia polityki AML/CFT

WAŻNE: kara pieniężna nie jest ostateczna i od takiej decyzji można się odwołać. Uruchamiana jest wtedy odwoławcza ścieżka administracyjna, która umożliwia walkę o np. całkowite uchylenie decyzji albo obniżenie kary pieniężnej.

Przykładowo:

Decyzja GIIF -> odwołanie do Ministra Finansów -> skarga do WSA -> skarga kasacyjna do NSA

Warto dodać, że organ samoistnie może odstąpić od nałożenia kary administracyjnej. Dzieje się tak, gdy np. waga naruszenia przepisów jest znikoma a IO wdrożyła działania naprawcze. Jest to jednak fakultatywna możliwość i nie zawsze znajdzie zastosowanie.

Kto może nałożyć na IO karę administracyjną?

• Generalny Inspektor Informacji Finansowej – podstawowy urząd badający i nakładający kary administracyjne na IO
• Prezes Narodowego Banku Polskiego – zainteresowany jest tylko podmiotami prowadzącymi działalność kantorową
• Komisja Nadzoru Finansowego – nakłada kary w przypadku IO objętych nadzorem KNF
• Minister właściwy do spraw finansów publicznych – zajmuje się odbieraniem uprawnień związanych z branżą hazardową

Jakie naruszenia Ustawa AML/CFT sankcjonowane są karą administracyjną?

Przykładowe naruszenia obwarowane karą administracyjną:

• Brak wyznaczenia osób z zarządu odpowiedzialnych za AML/CFT
• Brak wyznaczenia tzw. AML Officera vel Compliance Officera – czyli pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności IO z AML/CFT
• Brak wewnętrznej i zaktualizowanej procedury AML/CFT
• Uchybienia ocenom ryzyka – niesporządzanie oceny ryzyka, brak aktualizacji oceny ryzyka, czy nieprzekazywanie informacji do GIIF
• Uchybienia ŚBF – niestosowanie ŚBF, w tym wzmożonych ŚBF
• Wadliwa dokumentacja – nierejestrowanie zastosowanych ŚBF, nienależyte przechowywanie dokumentacji, braki w dokumentowaniu wyników analiz
• Nieinformowanie GIIF o podejrzanych transakcjach
• Niezłożenie zawiadomienia do GIIF o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu
• Brak wstrzymania podejrzanych transakcji

Jakie są rekordowe kary pieniężne?

Pokłosiem coraz szczelniejszego systemu AML/CFT, wyłapującego nie tylko przestępców-praczy pieniędzy, ale też zwracającego uwagę na IO i wdrożone (lub nie) procedury AML/CFT, są kary pieniężne sięgające w Polsce w skrajnych przypadku ponad 20.000.000 zł.

Zdecydowanie niższe kary pieniężne nakładane są w przypadku IO prowadzonych w formie jednoosobowej działalności gospodarczej osoby fizycznej. Na ogół oscylują one w granicach kilku tysięcy złotych.

tabela przykładowych kar pieniężnych nałożonych na IO w Polsce

Ostatnie lata były też rekordowe pod względem kar pieniężnych nakładanych przez odpowiedniki GIIF, czy KNF w zachodniej Europie oraz na terytorium USA. Tamtejsze sumy są zdecydowanie wyższe niż obserwowane na rodzimym rynku i osiągają kwoty nawet kilku miliardów dolarów.

tabela przykładowych kar pieniężnych nałożonych na IO na świecie

POBIERZ FLIPBBOK >>