Polityka AML / CFT – mniej oczywiste przypadki firm wykorzystywanych do prania brudnych pieniędzy

Nie jest jednak tak, że praniem pieniędzy zagrożone są tylko typowe instytucje obowiązane jak wspomniane banki, bądź przychodzące też w pierwszej chwili na myśl kasyna, fundusze inwestycyjne, czy agenci ubezpieczeń.

Co jeśli nasza działalność nie jest sklasyfikowana w ramach katalogu IO więc nie obowiązuje nas wprowadzenie polityki AML, lecz wykryto podejrzane transakcje wskazujące na pranie pieniędzy?

W takich wypadkach warto rozważyć złożenie zawiadomienia o przestępstwie. Może to uchronić zarządzających przedsiębiorstwem od zarzutów współsprawstwa, czy pomocnictwa do prania pieniędzy, za co grozić może w skrajnych przypadkach nawet 25 lat pozbawienia wolności.

Jakie są nieoczywiste przykłady firm wykorzystanych do prania pieniędzy?

• Platformy gier wideo

Badanie opublikowane przez Forensic Science International: Digital Investigation wskazuje, że za pośrednictwem portalu aukcyjnego powiązanego z jedną z najpopularniejszych platform gier komputerowych może dochodzić do prania pieniędzy (i innych przestępstw). W toku analizy prześledzono szereg aukcji związanych z zakupem i sprzedażą wirtualnych przedmiotów używanych w grach komputerowych.

Pod lupę analityków trafiło kilkunastu niezwykle aktywnych użytkowników – rekordzista dokonał prawie 7 tysięcy transakcji zakupu wirtualnych przedmiotów w ciągu 5 dni. Ci sami nadaktywni użytkownicy w zasadzie duplikowali swoje transakcje, co może wskazywać na istniejącą sieć powiązań.

Inne podejrzane działania w ramach środowiska gier wideo to wydawane archaiczne, niskobudżetowe tytuły, z krótkim czasem gry, a które wystawiane są przez twórców na platformach aukcyjnych za absurdalne kwoty względem tego, co oferują. Niektóre tytułu za niecałe 2 godziny rozrywki cenią się na prawie… 9000 złotych.

• Komisy i salony samochodowe

Komisy samochodowe choć w dalszym ciągu znajdują chętnych, nie są już tak popularne jak chociażby w latach 90-tych. Spadki sprzedaży odnotowały też autoryzowane salony samochodowe. Niemniej jednak duża dostępność „od ręki” towarów w postaci drogich samochodów oraz możliwość zapłaty gotówką sprzyja wykorzystywaniu handlarzy aut w przestępnym procederze.

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że właśnie komisy samochodowe i autoryzowane salony, choć niewymienione literalnie w katalogu IO, zobowiązane mogą być do posiadania procedury AML. Jednym z rodzajów IO są przedsiębiorcy, którzy nabywają lub sprzedają towary rozliczając się w formie gotówkowej. Warunkiem jest, aby obrót sumarycznie wyniósł niemniej niż 10.000 € (lub równowartość w złotych, obecnie około 43.000 zł). W przypadku handlu samochodami takie kwoty są codziennością.

Nie tak dawno media informowały o wzmożonych kontrolach GIIF właśnie w branży motoryzacyjnej. Kontrolerzy żądali m.in. zestawień wpłat gotówkowych, danych wpłacających i udostępnienia pozostałej dokumentacji związanej z wdrożeniem i stosowaniem polityki AML.

• Restauracje i catering

Każdy oczekuje, że zamówione na wynos lub w lokalu jedzenie będzie przyrządzone w warunkach higienicznych, a wręcz sterylnych. Czystość w tym przypadku ma też drugie dno – przestępcy upatrzyli sobie branżę HORECA jako sposób na pranie środków pozyskanych w toku przestępstw.

Dzieje się tak mimo, że restauracje, czy cateringi dietetyczne nie są wylistowane w katalogu jako IO, o ile nie zachodzą szczególne przesłanki (np. zakup towarów za gotówkę za niemniej niż równowartość 10.000 €). Nie oznacza to jednak, że takie podmioty nie są wykorzystywane przez przestępców.

Wręcz przeciwnie, w ostatnich latach coraz częściej do mediów trafiają informacje o praniu brudnych pieniędzy rodem z poprzedniej gangsterskiej epoki. Grupy przestępcze z Irlandii, meksykańskie kartele, chińska Triada coraz częściej wykorzystują jako fasadę przestępczej działalności prowadzone przez siebie restauracje. Przyglądający się sprawie „od kuchni” śledczy nie mają jednak wątpliwości, że grube ryby w ten sposób tuszują przestępne pochodzenie środków pieniężnych.

W dobie postępujących zamówień online i rozwoju cateringu osobistego, pranie pieniędzy nie omija też firm dietetycznych. Zdarzają się przypadki, gdy przestępcy wykorzystują w pełni legalnie działające spółki cateringowe. W praktyce Kancelarii trafiały się przypadki, gdy poprzez manipulację zamówieniami przestępcy ukrywali brudne pieniądze za pośrednictwem klienckiego portfela w serwisie zamówień. Po pewnym czasie występowali z żądaniem zwrotu środków na wskazane rachunki bankowe.

• Kluby piłkarskie

Od lat piłkę nożną trapią różne mniejsze i większe kłopoty karno-wizerunkowe. Korupcja obecna nawet na najwyższych szczeblach, przestępstwa popełniane przez pseudokibiców w czasie meczów, czy wpływy zorganizowanych grup przestępczych na działalność klubów to tylko część z nich. Niestety w sferze przeciwdziałania prania pieniędzy środowisko piłkarskie też nie jest bez skazy – szacunki mówią o praniu pieniędzy w kwocie 140 mld dolarów rokrocznie.

O tym jak poważny jest problem informowało już w 2009 Financial Action Task Force w raporcie poświęconym właśnie środowisku piłkarskiemu[1]. Na przestrzeni lat dochodziło do różnorodnego prania pieniędzy. Przykładowo we Francji miały miejsce inwestycje dużych środków w amatorskie kluby piłkarskie. W sąsiedniej Belgii z kolei wykryto proceder polegający na angażowaniu pieniędzy w upadające drużyny przez szereg spółek z raju podatkowego.

Nieco dalej, bo w Meksyku, także lokowano brudne pieniądze w drużynę piłkarską z małego miasteczka. Hojność nowego sponsora przykuła uwagę władz – wszelkie kontrakty piłkarzy, ale i umowy pracowników klubu opiewały grubo ponad standardy ligowe. Finalnie wyszło na jaw, że za „inwestycją” stoi szef zorganizowanej grupy przestępczej zajmującej się produkcją i przemytem narkotyków.

Pranie brudnych pieniędzy w futbolu nie jest tylko domeną dobrze zorganizowanych grup przestępczych. Przykładem są zarzuty stawiane takim osobom jak czołowi działacze FIFA (afera FIFA Gate z 2015 roku), były agent popularnego Zinedine Zidane’a, czy szef związku piłkarskiego Brazylii.

_________________________________________________________________________________

[1] FATF Report: Money Laundering through the Football Sector July 2009, https://www.fatf-gafi.org/content/dam/fatf- gafi/reports/ML%20through%20the%20Football%20Sector.pdf.coredownload.pdf

POBIERZ FLIPBBOK >>